Prof. zw. dr hab. Gabriela Matuszek-Stec

Profesor zwyczajny z tytułem naukowym. Historyk literatury, krytyk, eseistka, tłumaczka literatury niemieckiej. Założycielka i kierownik podyplomowego Studium Literacko-Artystycznego UJ (pierwszej w Polsce szkoły kreatywnego pisania, które powstało na podstawie jej autorskiego programu w 1994 r).

W 1977 ukończyła z wyróżnieniem studia filologii polskiej na UJ, w 1986 zrobiła doktorat, w 2001 habilitację, w 2006 została profesorem nadzwyczajnym UJ, w 2010 otrzymała tytuł naukowy profesora.

Zainteresowania naukowe: twórczość St. Przybyszewskiego, dramat naturalistyczny (polski i europejski), polska i europejska powieść realistyczna, proza i dramat Młodej Polski, współczesna proza polska, związki polsko-niemieckie, przekład literacki, twórcze pisanie.

Pod jej redakcją ukazuje się dwie serie literatury współczesnej: „Seria Studium Literacko-Artystycznego UJ" (od 2007 r.) oraz „Krakowska Biblioteka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich" (red. z Wojciechem Ligęzą, od 2009 r).

Wykłady i stypendia za granicą:

Wykładała literaturę polską na wielu uniwersytetach europejskich: w latach 1983-1987 jako lektor języka polskiego na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie, w 2005 r. otrzymała gościnną profesurę na tymże uniwersytecie. W 2006 otrzymała gościnną profesurę na uniwersytecie mogunckim (w Germersheim). Prowadziła także wykłady na uniwersytetach w Jenie, Kolonii, Lipsku, Wiedniu, Grenoble, Pradze. Utrzymuje stałą współpracę z uniwersytetami w Berlinie, Kolonii, Lipsku oraz Jenie.

Była stypendystką fundacji naukowych i literackich, m.in. Deutsches Schillergesellschaft (Marbach, 1995, 1996), DAAD (Monachium, 1996), Literaturakademie Ranis (2002, 2004), Internationale Writers' and Translators' Centre of Rodos (2002), Baltic Centre for Writers and Translators, Gotland, Sweden (2003).

Członkostwo:

Członek towarzystwa naukowego Societas Jablonoviana (Jablonowskische Gesellschaft der Wissenschaften zu Leipzig; od 1992).

W latach 2004-2009 była członkiem Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej.

W latach 2005 – 2008 była wiceprezesem, w latach 2008 – 2014 prezesem Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 2014 r. jest członkiem Zarządu Głównego SPP.

Nagrody i odznaczenia:

Medal Komisji Edukacji Narodowej (2001).

Srebrny Krzyż Zasługi (2002).

Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za książkę Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny (2009)

Subwencja Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej dla najwybitniejszych monografii naukowych na przekład w/w książki na język niemiecki (2011).

Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015).

Nagrody Rektora UJ: 1996, 2001, 2007, 2014, 2015.

Promotor doktoratów:

Dr Patrycja Kawalec, „Stanisław Przybyszewski w czeskim świecie literackim i artystycznym” (2006).

Dr Anna Żołnik, „Między mistycyzmem i erotyzmem, sacrum i profanum. Motyw ekstazy w literaturze modernistycznej” (2015).

Dr Hanna Sieja-Skrzypulec, „Creative writing na gruncie polskim. Tradycje normatywne a wyzwania współczesności” (2015)

PUBLIKACJE (WYBÓR)

Książki własne:

,,Der geniale Pole''? Niemcy o Stanisławie Przybyszewskim (1892-1992), Universitas, Kraków 1993; II wydanie rozszerzone Kraków 1996.

 ,,Der geniale Pole''? Stanislaw Przybyszewski in Deutschland (1892-1992), przeł. D. Scholze, Igel Verlag, Paderborn 1996 (znacznie zmieniona wersja wydania polskiego). Wyd. drugie – Igel Verlag, Hamburg, 2013.

 Naturalistyczne dramaty, Universitas, Kraków 200; wyd. II poprawione, 2008.

 Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii, Universitas, Kraków 2008.

Krisen und Neurosen – Das Werk Stanislaw Przybyszewskis in der literarischen Moderne, przeł. D. Gass, Igel Verlag Hamburg 2013.

Maski i demony wczesnego modernizmu, WUJ Kraków, 2014, ss. 319.

Stanisław Przybyszewski. Europejczyk, Polak – patriota, gimnazjalista z Wągrowca, Wągrowiec 2016, ss. 40 (popularna).

Książki redagowane:

Z dziejów polskiej nauki o literaturze, red z H. Markiewiczem, ,,Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie'', T.1, z. 63, Kraków 1988;  T.2, z. 66, Kraków 1988; T.3, z. 72, Kraków 1990.

Über Stanisław Przybyszewski. Rezensionen - Erinnerungen - Porträts - Studien. Rezeptionsdokumente aus 100 Jahren, Igel Verlag, Paderborn 1995.

Recepcja literacka i proces literacki. Literarische Rezeption und literarischer Prozess. (O polsko-niemieckich związkach literackich w okresie modernizmu i dwudziestolecia międzywojennego),  red. z G. Ritzem, Universitas, Kraków 1999.

Lektury Polonistyczne: Od realizmu do preekspresjonizmu, Universitas, Kraków 2001.

Literatura wobec nowej rzeczywistości,  Kraków 2005.

Po(st)mosty. Polacy i Niemcy w nowej Europie. Tom ofiarowany pamięci Henryka Bereski,  Księgarnia Akademicka,  Kraków 2006.

Krynickie Jesienie Literackie. Poezje, eseje, głosy, Księgarnia Akademicka, Kraków 2007.

Fährmann grenzenlos. Deutsche und Polen im heutigen Europa. Zu Gedenken an Henryk Bereska,  red. z B. Helbig-Mischewski, Olms-Verlag, Hildesheim, Zürich, New York 2008.

Przybyszewski. Re-wizje i filiacje, Księgarnia Akademicka, Kraków 2015, ss. 392.

Twórcze pisanie w teorii i praktyce, red. G. Matuszek, H. Sieja-Skrzypulec, Księgarnia Akademicka, Kraków 2015 ss. 293.


 

Ważniejsze prace  edytorskie:

St. Przybyszewski, Dzieci szatana, Oficyna Literacka, Kraków 1993.

St. Przybyszewski, ,,Synagoga szatana'' i inne eseje, tłumaczenie z języka niemieckiego, wybór, opracowanie, wstęp, Oficyna Literacka, Kraków 1997.

St. Przybyszewski, Poematy prozą (tom dwujęzyczny, polsko-niemiecki; w serii: Biblioteka Młodej Polski, pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej), Kraków 2003.


 

Rozprawy naukowe.

A.    Publikacje zagraniczne:

 ,,Das Muster eines Modeschriftstellers''. Przybyszewski in den Werken deutscher Autoren, tł. D. Scholze, ,,Zeitschrift für Slawistik'" (Potsdam) 1992, Hf. 3.

 Die Rolle des Slawentums bei der Rezeption der Deutschen um die Jahrhundertwende XIX/XX, w: The Slavs in the Eyes of the Occident, the Occident in the Eyes of the Slavs, pod red. M. Cieśli-Korytowskiej, Universitas, Cracow 1992.

Der (polnische) Schriftsteller, die „Provinz" und die „kleine Heimat", w: Der Autor und seine Provinz, Palmbaum-Sonderheft zum deutsch-polnischen Autorentreffen in Ranis 2001, tł. H. Bereska, red. M. Straub, K. Agthe, Bucha bei Jena 2002.

Misogynischer Diskurs in der europäischen Kultur um 1900, w: Übergänge und Verflechtungen. Kulturelle Transfers in Fallstudien. Przeł. H. Bereska, B. Helbig-Mischewski, Hg. von G. Kokorz und H. Mitterbauer. Bern: P. Lang (= Wechselwirkungen) 2004.

Przybyszewski in Danzig und Zoppot, przeł. U. Steltner, w: Grenzüberschreitungen. Deutsche, Polen und Juden zwischen den Kulturen in der ersten Hälfte des 20. Jahrhunderts, pod. red. Marion Brandt, Meidenbauer: München 2005.

Über individuelle und kollektive Biographie in polnischer und deutscher Prosa der letzten Jahre, przeł. U. Steltner, w tomie: Berührungslinien. Polnische Literatur und Sprache aus der Perspektive des deutsch-polnischen kulturellen Austauschs, pod red. M. Marszałek i A. Nagórko, Olms-Verlag, Hildesheim – Zürich - New York 2006.

Männliche) Krankheit als Maskerade? Neurotiker, Hysteriker und Narzisse in der Künstlerprosa des polnischen Modernismus, przeł. B. Helbig-Mischewski, w: Die Lust an der Maske. Festschrift für Prof. Bodo Zelinsky, hg. J. Herlth, A. Lauhus, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2007.

Vorwort (przeł. H. Petersen) do: w: Fährmann grenzenlos. Deutsche und Polen im heutigen Europa. Zu Gedenken an Henryk Bereska,  red. B. Helbig-Mischewski, G. Matuszek, Olms-Verlag, Hildesheim – Zürich - New York 2008.

Henryk Bereska – Architekt kulturellen Brücken, Dichter der Sinne, schlesich-berliischer Europäer, przeł. H. Petersen, w: Fährmann grenzenlos. Deutsche und Polen im heutigen Europa, j.w.

Naken sjel og forint kropp. Stanisław Przybyszewski om Gustav Vigeland Kunst; Naked soul and Tormented Body. Stanisław Przybyszewski about Gustav Vigeland's Art, w: Na drogach duszy. Gustav Vigeland a rzeźba polska około 1900 / Pa sjens veier. Gustav Vigeland og Polsk skulptur rundt 1900, Kraków – Oslo, Muzeum Narodowe / Vigeland museet 2010.

Stanisław Przybyszewski on (the Artists of) Scandinavia, w: Anxiety and Exploration. Polish and Norwegian Artists at the Points of Breakthrough, red. M. Janicki, M. Tabakiernik, A. Adamusińska-Tasak, Ł. Pisarzewski, The Fryderyk Chopin Institute, Warszawa 2016, s. 316-353.

B.    Rozprawy w polskich czasopismach naukowych i tomach zbiorowych:

Próba analizy powieści Stanisława Przybyszewskiego , ,,Ruch Literacki'' 1979 z. 3.

Współistnienie dwu poetyk: ekspresjonistycznej i modernistycznej w powieści ,,Krzyk'' St. Przybyszewskiego, ,,Zeszyty Naukowe UJ. Prace Historycznoliterackie'' 1981, z. 43.

O modernistycznych wierszach Zofii Nałkowskiej, ,,Pamiętnik Literacki'' 1981 z. 3.

Ekspresjonistyczne misterium rewolucji. O ,,Miłosierdziu'' K. H. Rostworowskiego, ,,Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historycznoliterackie'', 1984 z. 2.

Jak czytano powieści ,,Wielkiego Demoralizatora''?,  ,,Pamiętnik Literacki'' 1985 z. 2.

Przybyszewski w oczach współczesnych, ,,Przegląd Humanistyczny'' 1985 z. 9/10.

Ekspresjonizm w dramatach Karola Huberta Rostworowskiego, w: Ekspresjonizm w literaturze Młodej Polski na tle literatury polskiej i obcej XX wieku, pod red. E. Łoch, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1988.

Stanisław Przybyszewski we wspomnieniach pisarzy niemieckich, ,,Ruch Literacki'" 1989 z. 4-5.

,,Wzorzec modnego pisarza'' Stanisław Przybyszewski w utworach pisarzy niemieckich, ,,Pamiętnik Literacki'' 1989 z. 3.

Seksualizm i androgynizm. O erotyce w twórczości St. Przybyszewskiego, ,,Rocznik Kasprowiczowski'' VII, Inowrocław 1990.

Czy ,,Jedyny dla Jedynego''? O stosunku Przybyszewskiego do odbiorcy i publiczności literackiej, w: ,,Rocznik Komisji Historycznoliterackiej XXVII'", pod red. S. Burkota, Kraków 1990.

Słowiańskość w odbiorze Niemców na przełomie XIX i XX wieku, ,,Ruch Literacki'' 1991, z. 6.

Naturalizm w dramacie Jana Kasprowicza ,,Świat się kończy!'' ,,Rocznik Kasprowiczowski'' VIII, Inowrocław 1995.

Stanisław Przybyszewski o artyście i sztuce, w: Wasyl Stefanyk i jego epoka, „Krakowskie Zeszyty Ukrainoznawcze" tom VII-VIII, Kraków 1998.

Między Schopenhauerem a Nietzschem. O koncepcji człowieka Stanisława Przybyszewskiego, w tomie: Recepcja literacka i proces literacki. Literarische Rezeption und literarischer Prozess. (O polsko-niemieckich związkach literackich w okresie modernizmu i dwudziestolecia międzywojennego),  red. G. Ritz, G. Matuszek, Universitas, Kraków 1999.

Dwa dramaty patriarchatu (O "Norze" Ibsena i "Ojcu" Strindberga), "Ruch Literacki" 2000, z. 2.

Emila Zoli teoria i praktyka naturalistycznego dramatu, "Przegląd Humanistyczny" 2000 nr 4.

O naturalistycznych jednoaktówkach Augusta Strindberga, w: Czytanie pozytywizmu. Poznańskie Studia Pozytywistyczne VII (XXVII) Poznań 2000.

"Panna Julia" Augusta Strindberga i nienawiść płci, w: Lektury Polonistyczne: Od realizmu do preekspresjonizmu, pod red. G. Matuszek, Universitas, Kraków 2001.

"Upiory" Ibsena – naturalistyczna tragedia spóźnionego poznania, w: Lektury Polonistyczne: Od realizmu do preekspresjonizmu, pod red. G. Matuszek, Universitas, Kraków 2001.

Modernistyczne wyznanie i wyzwanie: "Confiteor" Stanisława Przybyszewskiego, w: Lektury Polonistyczne: Od realizmu do preekspresjonizmu, pod red. G. Matuszek, Universitas, Kraków 2001.

Dojrzewanie i (czy) deprawacja. O edukacyjnym wątku w polskiej naturalistycznej dramaturgii, „Ruch Literacki" 2001 z. 2.

Kultura contra natura? O mizoginizmie minionego fin de siécle'u, w: W kręgu Młodej Polski. Prace ofiarowane Marii Podrazy-Kwiatkowskiej, pod red. M. Stali, F. Ziejki, Universitas, Kraków 2001.

Libido w gorsecie kultury. O bohaterkach Henryka Ibsena, w: Ciało, płeć, literatura. Prace ofiarowane Profesorowi Germanowi Ritzowi w pięćdziesiątą rocznicę urodzin, koordynacja T. Korsak, Wiedza Powszechna, Warszawa 2001.

Melancholik, mistyk, narcystyczny kochanek, samotny homo dolorosus, wstęp do: St. Przybyszewski, Poematy prozą, oprac. G. Matuszek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003.

Rozdział XIII. Stanisław Przybyszewski, w: Literatura Młodej PolskiHistoria Literatury Polskiej, T. VII,  pod red. A. Skoczek, Wydawnictwo SMS, Bochnia – Kraków - Warszawa 2004.

Rozdział XV. Gabriela Zapolska, w: Literatura Młodej PolskiHistoria Literatury Polskiej, T. VII, pod red. A. Skoczek, Wydawnictwo SMS, Bochnia – Kraków - Warszawa 2004.

Tomasz Weiss w kręgu Nietzschego i naturalistów. Rekonesans czy fundament? w: Dobra pamięć. Księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Tomaszowi Weissowi, pod red. Mariana Zaczyńskiego i Franciszka Ziejki, Collegium Columbinum Kraków 2005.

Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, „Nowa Matura” 2005 nr 2.

Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara, „Nowa Matura” 2005 nr 2.

Kobieta. Święta czy grzesznica, „Nowa Matura” 2005 nr 2 (razem z P. Łopuszańskim).

Incest w literaturze przełomu XIX i XX wieku, w:  Zrozumieć płeć. Studia interdyscyplinarne II, pod red. A. Kuczyńskiej i E. K. Dzikowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2004.

Wiek męski w prozie polskiej i europejskiej, w tomie Literatura wobec nowej rzeczywistości, pod red. G. Matuszek, Księgarnia Akademicka, Kraków 2005.

Dramat naturalistyczny, czyli życie podglądane przez okno, w: Most. Młoda Polska, Stentor, Warszawa 2006.

Erotyka i polityka czyli o procesie dojrzewania w prozie polskiej i niemieckiej ostatnich lat, w: Literatura – Kulturoznawstwo – Uniwersytet. Księga ofiarowana Franciszkowi Ziejce w 65 rocznicę urodzin, pod. Red. M. Stali, J. Popiela, Universitas, Kraków 200.

Między neurozą a narcyzmem. O wiwisekcjach artysty młodopolskiego, w: Z problemów prozy – powieść o artyście, pod. red. W. Gutowskiego, E. Owczarz, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.

Etyka destrukcji i archetyp sumienia w twórczości Stanisława Przybyszewskiego, w. Etyka i literatura. Pisarze polscy lat 1863-1918 w poszukiwaniu wzorców sztuki i życia, red. E. Ihnatowicz i E. Paczoska, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW, Warszawa 2006.

Demontaż patriarchatu? O postaci ojca w naturalistycznej dramaturgii, w: „Prace Polonistyczne" Seria LXI (2006) T.1 (Materiały z konferencji Problematyka rodzinna w literaturze drugiej połowy XIX wieku).

Forma gorąca. Stanisława Przybyszewskiego eseje o sztuce, w: Literatura – punkty widzenia – światopoglądy. Prace ofiarowane Marcie Wyce, pod red. D. Kozickiej, M. Urbanowskiego, Universitas, Kraków 2008.

Eksperymenty „Homo sapiens" Przybyszewskiego, w: Antrepner. Księga ofiarowana profesorowi Janowi Michalikowi w 70. rocznicę urodzin, red. J. Popiel, Kraków 2009.

Teologia rozpaczy i diaboliczna kontrreligijność. O „Synagodze szatana" St. Przybyszewskiego, w: Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich. Seria 2. Wokół kultur śródziemnomorskich, t. 1. Literatura i słowo,  red. Z. Abramowicz, J. Ławski, Białystok 2009.

Maski i maskarady w Weselu i Wyzwoleniu, w: Stanisław Wyspiański. W labiryncie świata, myśli i sztuki, red. A. Czabanowska-Wróbel, Wyd. UJ, Kraków 2009.

Stare i nowe w teatrze na przełomie XIX i XX wieku – sztuka naturalistyczna, w: Stare i nowe w teatrze, pod red. I. Gańczarczyk, PWST w Krakowie, Kraków 2009.

Czy jest kobieta w tych tekstach? O wczesnej twórczości Stanisława Przybyszewskiego, w: Modernizm. Zapowiedzi, krystalizacje, kontynuacje. Prace ofiarowane Profesorowi Wojciechowi Gutowskiemu, red. A. Grzelak, M. Kurkiewicz, P. Siemaszko, Bydgoszcz 2009.

Fantazmaty boskości i kont(r)teksty w twórczości Stanisława Przybyszewskiego, w: Literatura i wiara, pod red. A. Sulikowskiego, Wyd. Print Group, Szczecin 2009.

Upiorne zniewolenie – odkryte i ukryte w dramatach Ibsena, w: Umysły zniewolone – literatura pod presją, Napis, Seria XV 2009.

Naga dusza i udręczone ciało. Stanisław Przybyszewski o sztuce Vigelanda; w: Na drogach duszy. Gustav Vigeland a rzeźba polska około 1900 / Pa sjens veier. Gustav Vigeland og Polsk skulptur rundt 1900, Kraków – Oslo, Muzeum Narodowe / Vigeland museet 2010, s. 140-143.

Jak Przybyszewski czytał Kasprowicza, w: Kasprowicz a Słowiańszczyzna. W 150. rocznicę urodzin Poety, pod red. M. Wnuk i K. Jaworskiego, Zakopane 2010. Wydawnictwo Scriptum.

Polonistyka w Niemczech – stan obecny, perspektywy, propozycje, w: Polonistyka bez granic. T. 1, Wiedza o literaturze i kulturze, pod red. R. Nycza, Wł. Miodunki, T. Kunza, Kraków 2010.

Demony Przybyszewskiego czyli o szatanie wczesnej nowoczesności, „Stan Rzeczy" 2011 nr. 1.

Polityczno-erotyczne arcydzieło: „Lektor" B. Schlinka, w: Arcydzieła literatury niemieckojęzycznej. Szkice, komentarze, interpretacje, red. Edward Białek, Grzegorz Kowal Wrocław: Atut 2011, t. 2.

Kobiety a proces modernizacji - rekonesans galicyjskiej herstorii, w: Kraków i Galicja wobec przemian cywilizacyjnych (1866-1914). Studia i szkice, redakcja K. Fiołek, M. Stala, Kraków 2011.

Pierwszy Mistrz i ślad agonu. Brzozowski o Przybyszewskim, w: Konstelacje Stanisława Brzozowskiego, pod red. U. Kowalczuk, A. Mencwela, W. Paczoskiej, P. Rodaka, Warszawa 2012.

Taniec jako bachiczny znak życia w literaturze modernistycznej, w: Taniec w literaturze polskiej XIX i XX wieku, red. S. Karpowicz-Słowikowska i E. Mikiciuk, Gdańsk 2012.

Ujęcie ciała w twórczości Stanisława Przybyszewskiego, hasło do słownika: Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce średniowiecza do współczesności, 2013

Krew i serce – fizjologia i wizje, hasło do słownika: Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce średniowiecza do współczesności; 2013

Fizjologia i estetyka „wszechzmysłu” w twórczości Przybyszewskiego, hasło do słownika: Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce średniowiecza do współczesności; 2013

Ręce i dotyk w twórczości Stanisława Przybyszewskiego, hasło do słownika: Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce średniowiecza do współczesności; 2013

Krzyk – fizjologia, semantyka i wizualizacja w twórczości Stanisława Przybyszewskiego, hasło do słownika: Sensualność w kulturze polskiej. Przedstawienia zmysłów człowieka w języku, piśmiennictwie i sztuce średniowiecza do współczesności; 2013

Inteligenci w przestrzeni zła („Dzieje grzechu”), w: Żeromski. Tradycja i eksperyment, idea i układ J. Ławski, red. naukowa A. Janicka, A. Kowalczykowa, G. Kowalski, Białystok - Rappersvill 2013, s. 307 – 318.

Modernistyczne powieści Aliny Świderskiej, w: Literatura niewyczerpana. W kręgu mniej znanych twórców polskiej literatury lat 1863-1914, red. Krzysztof Fiołek, Universitas, Kraków 2014, s. 565-574.

„Zygmunt”. Zapomniana powieść Aliny Świderskiej, w: Zygmunt Krasiński w świetle i cieniu myśli romantycznej, red. Mirosław Strzyżewski, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014, s. 221-237.

Jak dekadent Przybyszewski przekształcił się w Gdańsku w urzędnika patriotę, w: Widnokręgi literatury – wielogłosy krytyki. Prace ofiarowane Profesor Teresie Walas, red. Tomasz Kunz, Ana Łebkowska, Ryszard Nycz, Magdalena Popiel, WUJ Kraków 2015, s. 281-294.

O krakowskiej szkole pisarzy w roku jubileuszowym, w:  Twórcze pisanie w teorii i praktyce, red. G. Matuszek, H. Sieja-Skrzypulec, Księgarnia Akademicka, Kraków 2015,  s. 5-22.

Wprowadzenie, w: Przybyszewski. Re-wizje i filiacje, pod red. Księgarnia Akademicka, Kraków 2015,  s. 9-13.

Ciałem i krwią. O somatyzacji uczuć w twórczości Przybyszewskiego, w: Przybyszewski. Re-wizje i filiacje, pod red. G. Matuszek, Księgarnia Akademicka, Kraków 2015,  s. 25-37.

Witalizm i wstręt w literaturze modernistycznej, w: Młodopolski witalizm, modernistyczne witalizmy, pod redakcją Anny  Czabanowskiej-Wróbel i Urszuli M. Pilch, Kraków, WUJ 2016.

Stanisław Przybyszewski o (twórcach) Skandynawii, w: Niepokój i poszukiwanie. Polscy i norwescy twórcy czasu przełomów, red. M. Janicki, M. Tabakiernik, A. Adamusińska-Tasak, Ł. Pisarzewski, Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, Warszawa 2016, s. 310-347.


 

Teksty krytyczne i eseistyczne (wybór):

Vermeer - wystawa stulecia, ,,Dekada Literacka'' 1996 nr 5.

Król pop-artu w Bielsku Białej (szkic o Andy Warholu), ,,Dekada Literacka'' 1997 nr 2/3.

Kultura contra natura? O mizoginizmie ubiegłego fin de siécle'u,  „Dekada Literacka” 1997, nr 10/11.

Poeta Przewoźnik Poezji, posłowie do: H.Bereska, Familoki, Kraków 2001.

Kilka luźnych uwag o „małej” ojczyźnie, „Dekada Literacka” 2002 nr 7/8.

Ten sam okrutny świat (Ibsen, Strindberg – Kane, Meyenburg), „Rzeczpospolita” 2002 nr 33.

Sam przeciw Skorpionowi (O prozie Macieja Słomczyńskiego), „Dekada Literacka” 2003 nr ¾.

Podróż Ewy Wawrzyńskiej, wstęp do: E. Wawrzyńska, Bagaż podręczny, Księgarnia Akademicka Kraków 2007.

Poeticzni szljaki. Wirszi z Krakowa, przeł. O. Gordon, wstęp do antologii: Poezija jednanja. Wirszi z Krakowa, red. G. Matuszek, O. Gordon, E. Baran, Lwów 2008.

Ludzie, konie i oniryczne pioruny, posłowie do: Agnieszka Czachor, Ciśnij piorunem nawet w śmierć, Księgarnia Akademicka Kraków 2009.

Panta deus, czyli wszystko (zabawnie) płynie ku miłości, posłowie do: Kamil Majewski, Panta deus, Księgarnia Akademicka Kraków 2009.

Poeci mnie zdradzą, należą do Gry (rec. J. Kurylak, Chłop i poeta, Sopot 2008), „Topos” 2009 nr ½.

O Braciach strach K. Turaj-Kalińskiej, „Topos” 2010 nr 1.

Akwedukty intrygujących metafor. Twórczość Grzegorza Steca, „Kraków” 2010 nr 4.

Zdystansowana czułość. Blogostan Multi-poety, posłowie do: Michał Zabłocki, Blogostan 01, Warszawa, Czuły Barbarzyńca 2010.

 O krakowskiej „Szkole Pisarzy”  i europejskich instytucjach kreatywnego pisania, „Pogranicza” 5/2010.

Teatr we mgle, posłowie do: Stefan Gajda, Mgła. Opowiadania, Księgarnia Akademicka, Kraków 2010.

Dom dla literatury Krakowa, „Kraków” 2011 nr 5 (maj).

Pożary i Weltschmerz przemijania, posłowie do: Wiesław Kulikowski, Po drugiej stronie pożaru, Kraków, Księgarnia Akademicka 2013.

Spotkanie z Innym. Gala Poetycka (zapis scenariusza, współautor W. Kudyba), „Ekspresje” / Expressions, Rok 2012, Tom III, Londyn 2013.

Miasto literatów, „Kraków” nr 02 (112), luty 2014.

Jaśni, jaspisowi, Jasia. O powieści Ewy Szumowskiej, posłowie do: Ewa Szumowska, Jaspiska Wola, Kraków, Księgarnia Akademicka 2014.

O krakowskiej Szkole Pisarzy w roku jubileuszowym słów kilka, „Dekada Krakowska” 2014 nr3 / 4.

Konsultanci, czyli zwariowany tygiel polityki i erotyki, posłowie do: Szczęsny Wroński, Konsultanci, Powiastka intelektualno-gienitalna czyli rzecz o inwigilacji, manipulacji, totalitaruzacji i innych perwersjach tego i nie tego świata, Kraków, Księgarnia Akademicka 2014.

Theater im Nebel, posłowie do: S. Gajda, Nebel, Księgarnia Akademicka, Kraków 2015.

Pamiętnik liryczny Agaty Linek Agata Linek’s Lyric Diary, posłowie do dwujęzycznego polsko-angielskiego tomu poetyckiego: A. Linek, Szept pumy / Whisper of Puma, Stalowa Wola 2015.

Refleksje i impresje z Krakowem w tle, posłowie do: Bogdan Rogatko, Kraków literacki. Impresje i listy do poetek, Kraków, Księgarnia Akademicka 2016.

Bajkowa podróż do Ciemnej Doliny, posłowie do: A. Wojnarska-Maińska, Cykliści, Kraków, Księgarnia Akademicka 2016.


 

Tłumaczenia naukowe z języka niemieckiego:

D. Scholze, Wyspiański po niemiecku,  ,,Zdanie'' 1988.

D. Scholze, Aleksander Brückner: Na placówce w Niemczech West Berliner ,,Słowo'' 1989 Nr. 6.

G. Ritz, Die polnische Prosa 1956-1976, ,,Ruch Literacki'” 1991 z. 4.

D. Scholze, M. Sander, Der andere Blick - Deutsche Schriftsteller aus polnischen Sicht, ,,Ruch Literacki'' 1991 z.

G. Ritz, Recepcja literatury i proces literacki, w: Recepcja literacka i proces literacki.Literarische Rezeption und literarischer Prozess. (O polsko-niemieckich związkach literackich w okresie modernizmu i dwudziestolecia międzywojennego), pod red. G.Ritza, G.Matuszek, Univerdsitas. Kraków 1999, s. 7-9.

U. Steltner, Polska dramaturgia w Niemczech w latach 1945-1995, „Slavia Occidentalis” 2004 z. 61.

Olav Münzberg, Czy literatura europejska jest sumieniem Europy? w: Po(st)mosty. Polacy i Niemcy w nowej Europie. Tom ofiarowany pamięci Henryka Bereski, red. G. Matuszek,  Księgarnia Akademicka, Kraków 2006.

Hans-Christian Trepte, Alternatywa – Niemcy? Polscy pisarze w Niemczech przed i po roku 1989, Po(st)mosty. Polacy i Niemcy w nowej Europie. Tom ofiarowany pamięci Henryka Bereski, red. G. Matuszek,  Księgarnia Akademicka, Kraków 2006.

Ulrich Steltner, Polskie wiersze w niemieckim systemie wersyfikacyjnym. Refleksje nad sposobem tłumaczenia polskiej liryki na przykładzie Tadeusza Różewicza, w: Po(st)mosty. Polacy i Niemcy w nowej Europie. Tom ofiarowany pamięci Henryka Bereski, red. G. Matuszek, Księgarnia Akademicka, Kraków 2006.

Hans Dieter Zimmermann, Przebiegły przewoźnik. Laudacja na cześć Henryka Bereski, w: Po(st)mosty. Polacy i Niemcy w nowej Europie. Tom ofiarowany pamięci Henryka Bereski, red. G. Matuszek, Księgarnia Akademicka, Kraków 2006.

Brigitta Helbig-Mischewski, Między omnipotencją a niemocą, wznoszenie się i infiltracja(?). O rozpadzie „porządku Ojca” i masochizmie w twórczości Brunona Schulza, „Przestrzenie Teorii”, Poznań 2007.