Prof. dr hab. Anna Czabanowska-Wróbel
Anna Czabanowska-Wróbel
prof. dr hab.; Katedrą Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski kieruje od października 2020. Zajmuje się badaniami literatury Młodej Polski, historią literatury drugiej połowy XIX i pierwszej połowy XX wieku, przemianami poezji XX i XXI wieku, wyobraźnią poetycką, baśnią i baśniowością w literaturze, badaniami nad dzieckiem i dzieciństwem w literaturze i kulturze, literaturą dla dzieci i młodzieży, twórczością Leopolda Staffa, Bolesława Leśmiana, Adama Zagajewskiego i Tomasza Różyckiego.
Autorka sześciu książek autorskich, monografii internetowej, kilkudziesięciu tomów redagowanych i współredagowanych, licznych publikacji naukowych w monografiach zbiorowych i czasopismach, takich jak „Teksty Drugie", „Pamiętnik Literacki", „Ruch Literacki", „Wielogłos”, recenzji naukowych i szkiców literackich. Redaguje serię Żywioły wyobraźni (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego), współredaguje, wraz z Marianem Stalą dwie serie: „Młodopolskie światy, światy modernizmu” (WUJ) oraz „Tylko poezja” (TAiWPN „Universitas”).
W 2012 została przyjęta do Komisji Historycznoliterackiej Oddziału PAN w Krakowie i wybrana do Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk (trzy kolejne kadencje a w latach 2016-2018 również członkostwo w Prezydium KNoL PAN). Była laudatorką doktoratu honorowego Adama Zagajewskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim (2012).
Na Wydziale Polonistyki UJ kieruje od 2014 Ośrodkiem Badań Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej, którego jest założycielką. Jest redaktorką naczelną czasopisma internetowego WP UJ „Czy/tam/czy/tu. Literatura dziecięca i jej konteksty”. Kiedyś laureatka, od wielu lat jurorka etapu okręgowego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, wiceprzewodnicząca Krakowskiego Komitetu OLiJP.
Od 2014 należy do Polskiej Sekcji IBBY i Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Polonistycznych. Od 2015 w redakcji „Ruchu Literackiego” a od 2020 – „Pamiętnika Literackiego”. Przewodnicząca Rady Dyscypliny Literaturoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim, wybrana na kadencje: 2019-22 i 2022-25.
Wypromowała 9 doktorów, ponad 150 magistrów i 49 licencjatów. Recenzowała wiele rozpraw doktorskich i habilitacyjnych, przygotowywała opinie profesorskie. Na Uniwersytecie Jagiellońskim i innych uczelniach organizowała i współorganizowała szereg konferencji naukowych, w tym konferencje doktorantów z cyklu Wyobraźnia i inne żywioły i cykl konferencji poświęcony żywiołom w literaturze dziecięcej (z Krystyną Zabawą, Akademia Ignatianum). W 2022 wraz z Dorotą Siwor i Łukaszem Tischnerem zorganizowała na UJ międzynarodową konferencję „Adam Zagajewski. Poezja rozmawia z filozofią”.
Przebieg kariery naukowej:
1995 – doktorat: Baśń w literaturze Młodej Polski (promotor: prof. dr hab. Maria Podraza-Kwiatkowska)
2004 – stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa przyznany przez Wydział Filologiczny UJ
2007 – profesor nadzwyczajny UJ na Wydziale Polonistyki
2011 – tytuł profesora nauk humanistycznych
2017 – stanowisko profesora zwyczajnego na Uniwersytecie Jagiellońskim
Promotorstwo doktoratów:
dr Aleksandra Kijak: Proza Wacława Sieroszewskiego wobec doświadczenia inności kulturowej (2009),
dr Aneta Piech-Klikowicz: Relacje Ja – Ty w twórczości Ewy Lipskiej (2011),
dr Anna Zientała: Drobne rzeczy, małe przedmioty w poezji polskiej lat 1890-1939 (2012),
dr Iwona Misiak: Początek zagadki. O twórczości Ryszarda Krynickiego (2014),
dr Magdalena Marchaj: Fenomen wrażliwości w literaturze. Przypadek Radosława Kobierskiego (2017),
dr Alicja Fidowicz: Niepełnosprawni bohaterowie polskiej literatury dla dzieci i młodzieży XX i XXI wieku (2019),
dr Wojciech Trela: Przestrzeń podhalańska w wyobraźni i świadomości pisarzy Młodej Polski. Geopoetyka regionu (2020),
dr Dominik Borowski: Między dzieciństwem a dorosłością… Przemiany polskiej prozy dla młodzieży w XXI wieku (2020),
dr Dominika Niedźwiedź: Jak Tadeusz Żeleński stworzył Boya. Strategie, autokreacje, wizerunki (2021).
Wybrane publikacje
Książki:
Baśń w literaturze Młodej Polski, TAiWPN "Universitas" Kraków 1996, s. 270.
Dziecko. Symbol i zagadnienie antropologiczne w literaturze Młodej Polski. TAiWPN "Universitas", Kraków 2003, s. 383.
Poszukiwanie blasku. O poezji Adama Zagajewskiego, TAiWPN „Universitas" Seria „Krytyka XX wieku", Kraków 2005, s. 252.
Złotnik i śpiewak. Poezja Leopolda Staffa i Bolesława Leśmiana w kręgu modernizmu, TAiWPN „Universitas" Seria „Modernizm w Polsce", Kraków 2009, s. 470.
Sprzeczne żywioły. Młoda Polska i okolice, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, seria „Żywioły wyobraźni", Kraków 2013, s. 253.
Utopia powtórzenia. Powtórzenie, podmiotowość, pamięć w literaturze modernizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków 2019, s. 336.
Monografia internetowa: Adam Zagajewski. Monografia w toku, ISBN: 978-83-61298-87-8 ISBN: 978-83-61064-92-3, Lublin 2015. https://stronypoezji.pl/monografie/adam-zagajewski-kalendarium/
Prace edytorskie:
Józef Jedlicz, Utwory wybrane, Kraków 1998, opracowała A. Czabanowska-Wróbel, Biblioteka Poezji Młodej Polski, pod red. Marii Podrazy Kwiatkowskiej i Jerzego Kwiatkowskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998. Wstęp: Na liściu pisać muszę... O poezji Józefa Jedlicza, s. 5-54. Komentarz edytorski, s. 361-416.
Stanisław Miłaszewski Poezje, Wstęp, wybór i opracowanie tekstu A. Czabanowska-Wróbel, Biblioteka Poezji Młodej Polski, pod red. Marii Podrazy Kwiatkowskiej i Jerzego Kwiatkowskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008, s. 263. Tu: [wstęp:] „Nieuchwytny gest myśli to mowa osobna…" O życiu i twórczości Stanisława Miłaszewskiego, s. 5-52. Komentarz edytorski, s. 219-254.
Książki redagowane:
Stanisław Wyspiański. W labiryncie świata, myśli i sztuki, pod red. Anny Czabanowskiej-Wróbel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009, s. 620.
„I cień i światło…” O twórczości Adama Zagajewskiego, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, „Both light and shadow…” The Work of Adam Zagajewski, edited by…, Wydawnictwo a 5, Kraków 2015, ss. 256 i 254.
„Podobno jestem niemodny…” Leopold Staff, Jasność, całość ułożyła i wstępem opatrzyła A. Czabanowska-Wróbel, TAiWPN „Universitas", Kraków 2018, s. 118.
„Śpiewa to co milczy”. Adam Zagajewski, Tam gdzie oddech, całość ułożyła i wstępem opatrzyła A. Czabanowska-Wróbel, TAiWPN „Universitas" , Kraków Universitas 2020, s. 148.
Twórczość poetycka Leopolda Staffa. Konteksty i relacje, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2020, s. 319.
Książki współredagowane:
Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje, pod redakcją A. Czabanowskiej-Wróbel, Pawła Próchniaka, Mariana Stali, Księgarnia Akademicka Kraków 2003, s. 357.
Poezja Tadeusza Micińskiego. Interpretacje, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, Pawła Próchniaka, Mariana Stali, Księgarnia Akademicka, Kraków 2004, s. 518.
Poezja Leopolda Staffa. Interpretacje, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, Pawła Próchniaka, Mariana Stali, Księgarnia Akademicka Kraków 2005, s. 545.
Czytanie Bursy, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel i Grzegorza Grochowskiego, Księgarnia Akademicka Kraków 2004, s. 180.
Żywioły wyobraźni poetyckiej XIX i XX wieku, pod redakcją Anny Czabanowskiej-Wróbel i Iwony Misiak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, s. 223.
Żywioły wyobraźni Stanisława Wyspiańskiego, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, Doroty Jarząbek i Danuty Saul, „Księgarnia Akademicka", Kraków 2008, s. 347.
Żywioły wyobraźni poetyckiej pokolenia '68, pod red A. Czabanowskiej-Wróbel i Iwony Misiak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009, s. 208.
Żywioły wyobraźni poetyckiej Nowej Fali, pod redakcją A. Czabanowskiej-Wróbel i Iwony Misiak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków 2010, s. 210.
Wyobraźnia poetycka XXI wieku, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel i Magdaleny Marchaj, WUJ Kraków 2014, s. 234.
Młodopolski witalizm, modernistyczne witalizmy, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel i Urszuli M. Pilch, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016, s. 442.
Poezja Wacława Rolicza-Liedera, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, Urszuli.M. Pilch, Mariana Stali, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, s. 302.
Wolność i wyobraźnia w literaturze dziecięcej, red. A. Czabanowska-Wróbel, Marta Kotkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, s. 374
Żywioły w literaturze dziecięcej. Woda, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, Krystyny Zabawy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, s. 316
Żywioły w literaturze dziecięcej. Ziemia, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, Krystyny Zabawy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2019, s. 400.
Żywioły w literaturze dziecięcej. Powietrze, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, Krystyny Zabawy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2020, s. 336.
Żywioły w literaturze dziecięcej. Ogień, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, Krystyny Zabawy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2021, s. 314.
Obroty liter. O poezji Tomasza Różyckiego, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel i Magdaleny Rabizo-Birek, TAiWPN „Universitas” Kraków 2019, s. 500.
Poezja polska ostatnich dwustu lat. Odczytania i przekroje. Profesorowi Marianowi Stali na jubileusz, pod redakcją A. Czabanowskiej-Wróbel i Urszuli M. Pilch, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2022, s. 568.