Kierunki badań
Pracownicy Katedry Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski prowadzą badania rozwijające i poszerzające sposób uprawiania historii literatury ukształtowany w klasycznych pracach Kazimierza Wyki, Henryka Markiewicza, Marii Podrazy-Kwiatkowskiej czy Mariana Stali. Uwadze skierowanej ku formie i znaczeniom pojedynczego utworu towarzyszą zatem – w naszej literaturoznawczej refleksji – ambicje syntetyzujące, pozwalające traktować analizowane teksty jako złożone znaki szerszych procesów zachodzących w literaturze i kulturze drugiej połowy XIX wieku oraz przełomu XIX i XX stulecia.
W związku z tak sprofilowanym podejściem do badań historycznoliterackich atrakcyjne dla badaczek i badaczy skupionych w Katedrze okazało się szerokie rozumienie nowoczesności otwierające pole dla studiów komparatystycznych i transdyscyplinarnych. W orbicie naszych zainteresowań znajdują się więc relacje literatury polskiej z innymi literaturami europejskimi (głównie polsko-niemieckie związki kulturowe badane przez Gabrielę Matuszek-Stec), a także recepcja na rodzimym gruncie elementów kultur pozaeuropejskich (japońskiej, hinduskiej, którymi zajmuje się w swoich pracach Katarzyna Deja). Literatura przełomu XIX i XX wieku bywa traktowana przez pracowników jako symptom i uprzywilejowane medium nowoczesnego kryzysu antropologicznego. Świadczą o tym artykuły i książki poświęcone twórczości Przybyszewskiego (Gabriela Matuszek), Staffa (Anna Czabanowska-Wróbel), Leśmiana (Anna Czabanowska-Wróbel, Rafał Milan) i Micińskiego (Urszula Pilch), w których poruszono między innymi problemy literackiej podmiotowości, koncepcji sztuki i procesu twórczego, stosunku do cielesności, kreowania alternatywnych form duchowości. Badaczki i badacze skupieni w Katedrze nie unikają w swych naukowych poszukiwaniach wykraczania poza chronologiczne ramy pozytywizmu i Młodej Polski. Interesuje ich między innymi romantyczny rodowód przemian kulturowych drugiej połowy XIX wieku (tu istotne są studia Andrzeja Waśki nad Panem Tadeuszem i politycznym wymiarem polskiego romantyzmu). Zwracają także uwagę na dynamiczną ciągłość poetyk i problemów maskowaną niekiedy przez sztywne – tradycyjne – cezury historycznoliterackie. W tej perspektywie sytuują się na przykład studia nad dramatem naturalistycznym (Gabriela Matuszek) czy poezją dwudziestowieczną (Anna Czabanowska-Wróbel). Znamieniem transdyscyplinarnych kompetencji pracowników Katedry są próby wzbogacenia języka historii literatury przez wykorzystanie na jej potrzeby instrumentarium filozofii, teologii czy psychoanalizy.
Katedra organizuje liczne konferencje naukowe. W ostatnich latach były one poświęcone przede wszystkim literaturze Młodej Polski.
Prof. Gabriela Matuszek zorganizowała w 2013 roku konferencję poświęconą Stanisławowi Przybyszewskiemu, której plon stanowiła książka zbiorowa Przybyszewski – re-wizje i filiacje (2015).
W dniach 13-14.11.2014 na Wydziale Polonistyki UJ odbyła się konferencja „Młodopolski witalizm – modernistyczne witalizmy” zorganizowana przez Annę Czabanowską-Wróbel i Urszulę M. Pilch, natomiast w listopadzie 2018 roku konferencją, którą zorganizowała Anna Czabanowska-Wróbel, uczczono 140. rocznicę urodzin Leopolda Staffa. Pokłosie tych wydarzeń to publikacje książkowe: Młodopolski witalizm, modernistyczne witalizmy (2016) i Twórczość poetycka Leopolda Staffa – konteksty i relacje (2020).
Ważny aspekt działalności przedstawicieli Katedry stanowią także prace edytorskie. Dr Urszula Pilch uczestniczyła – we współpracy z ośrodkiem białostockim – w badaniach zwieńczonych publikacją czterech tomów Pism rozproszonych Tadeusza Micińskiego. Obecnie zespół grantowy kierowany przez prof. Gabrielę Matuszek-Stec realizuje projekt wydania wielotomowej edycji dzieł Stanisława Przybyszewskiego.
Anna Czabanowska-Wróbel i Marian Stala redagują wspólnie dwie serie wydawnicze: Młodopolskie światy, światy modernizmu (WUJ) i Tylko poezja (TAiWPN „Universitas”).